Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), kişinin hayatında ciddi travmatik bir olay yaşadıktan sonra ortaya çıkan ve uzun süre devam eden psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, yaşanan travmanın etkilerinin kişide kronik stres, korku ve anksiyete yaratmasıyla kendini gösterir.
TSSB’ye Neden Olan Travmalar
Savaş ve çatışma deneyimleri
Cinsel veya fiziksel saldırı
Doğal afetler (deprem, sel, yangın vb.)
Ağır kazalar
Yakın birinin ani kaybı veya ölüm tehdidi
Şiddet içeren suç mağdurluğu
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
TSSB belirtileri genellikle dört ana grupta toplanır:
1. Yeniden Yaşama (Re-experiencing):
Travmatik olayın sürekli hatırlanması
Kabuslar ve kötü rüyalar
Olayın aniden ve sanki tekrar yaşanıyormuş gibi hissedilmesi
Travmatik uyaranlardan kaçınma
2. Kaçınma Belirtileri:
Travma ile ilgili yerlerden, insanlardan veya durumdan uzak durma
Duygusal uyuşukluk ve kopukluk
Kendi kendini izole etme
3. Aşırı Uyarılma ve Tepkisellik:
Kolay irkilme
Sinirlilik, öfke patlamaları
Konsantrasyon güçlüğü
Uyku problemleri
4. Olumsuz Duygu ve Düşünceler:
Suçluluk, utanma ve değersizlik hissi
Geleceğe dair umutsuzluk
İnsanlara karşı güvensizlik
TSSB Nasıl Tedavi Edilir?
TSSB’nin tedavisinde en etkili yöntemler şunlardır:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Travmatik olayın yeniden değerlendirilmesi ve olumsuz düşüncelerin değiştirilmesi amaçlanır.
Maruz Kalma Terapisi: Travmayla ilgili korkulan durumlara kontrollü şekilde maruz bırakılarak korkuların azalması sağlanır.
Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR): Travmatik anıların işlenmesine yardımcı olur.
İlaç Tedavisi: Anksiyete ve depresyonu hafifletmek için antidepresanlar ve bazen anksiyolitikler kullanılır.
Destek Grupları ve Psikososyal Destek: Sosyal destek sistemleri iyileşme sürecini hızlandırır.
TSSB ile Yaşamak
TSSB, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Ancak uygun tedavi ve destekle, belirtiler kontrol altına alınabilir ve kişi normal yaşantısına dönebilir. Travmatik olaydan sonra duygusal tepkilerinizi fark etmek ve profesyonel yardım almak çok önemlidir.