Yeme bozuklukları, kişinin yeme davranışlarını, kiloya ve vücut şekline dair algısını etkileyen ciddi psikiyatrik rahatsızlıklardır. Bu bozukluklar hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı tehdit edebilir ve genellikle ergenlik veya genç erişkinlik döneminde ortaya çıkar.
En Yaygın Yeme Bozuklukları
Anoreksiya Nervoza: Kişinin aşırı kilo kaybı için yemek yemeyi ciddi şekilde kısıtlaması, kendini aşırı zayıf görme ve kilo alma korkusu.
Bulimia Nervoza: Kontrolsüz yeme atakları ve ardından kendini kusturma, aşırı egzersiz veya laksatif kullanımı ile telafi etme davranışı.
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu: Kontrolsüz, aşırı miktarda yiyecek tüketimi ancak telafi edici davranış olmaması.
Diğer Belirtilmemiş Yeme Bozuklukları (OSFED): Yukarıdaki kriterlere tam uymayan ama ciddi yeme sorunları içeren durumlar.
Yeme Bozukluklarının Belirtileri
Yemek yeme alışkanlıklarında aşırı değişiklikler
Kilo ve beden algısında bozukluk
Aşırı diyet yapma veya yeme atakları
Sosyal izolasyon ve depresif ruh hali
Fiziksel belirtiler: kilo kaybı, yorgunluk, saç dökülmesi, sindirim problemleri
Takıntılı egzersiz yapma
Yeme Bozukluklarının Nedenleri
Genetik ve biyolojik faktörler
Aile ve çevresel etkiler
Duygusal stres ve psikolojik travmalar
Medya ve toplumsal güzellik standartları
Kişilik özellikleri ve düşük özgüven
Yeme Bozuklukları Nasıl Teşhis Edilir?
Psikiyatrik değerlendirme ve tıbbi muayene ile tanı konur. Vücut kitle indeksi (BMI), yeme davranışı ve psikolojik testler değerlendirilir.
Yeme Bozuklukları Tedavisi
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi, aile terapisi ve grup terapisi sık kullanılır.
Beslenme Danışmanlığı: Sağlıklı yeme alışkanlıklarının kazandırılması için profesyonel destek.
İlaç Tedavisi: Depresyon veya anksiyete varsa uygun ilaçlar kullanılabilir.
Tıbbi Takip: Fiziksel sağlık sorunlarının kontrolü için düzenli doktor kontrolleri gerekir.
Yeme Bozuklukları ile Yaşamak
Yeme bozuklukları, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler ancak erken tanı ve tedavi ile iyileşme mümkündür. Destek almak ve tedavi sürecine bağlı kalmak önemlidir.